- Δηλιακή Συμμαχία
- Πολιτικοθρησκευτική ένωση των Ιώνων, που υπαγόταν σε αρχαιότατη αμφικτιονία και είχε κέντρο τη Δήλο. Λίγο μετά τα μέσα του 6ου αι. π.Χ., ο Πεισίστρατος επιχείρησε να την εξαρτήσει από την Αθήνα, κάτι που κατόρθωσε ο τύραννος της Σάμου Πολυκράτης. Όταν καταλύθηκε η τυραννία του τελευταίου, η Αμφικτιονία της Δήλου ανεξαρτητοποιήθηκε και αναγνωρίσθηκε το 490 π.Χ. από τον Δάτη και τον Αρταφέρνη. Μετά την ήττα των Περσών, οι Αθηναίοι ονόμασαν Δηλιακή την ισχυρότατη συμμαχία που ίδρυσαν με κέντρο την παλιά Αμφικτιονία της Δήλου, για την άμυνα κατά του περσικού κινδύνου και κατά των πειρατών, με στόχο τη διασφάλιση της απρόσκοπτης ανάπτυξης του ελληνικού εμπορίου. Η διοίκηση του μόνιμου στόλου της συμμαχίας είχε ανατεθεί στους Αθηναίους. Οι περίπου τριακόσιες πόλεις που αποτελούσαν την ένωση κατέβαλαν φόρους για τη συντήρηση του στόλου. Τους φόρους αυτούς είχε καθορίσει για κάθε πόλη o Αριστείδης. Το συνολικό ποσό που εισέπρατταν οι Αθηναίοι ανερχόταν σε περίπου 460 τάλαντα τον χρόνο. Ολόκληρη η συμμαχία ήταν χωρισμένη σε πέντε φόρους: τον ιωνικό, τον καρικό, τον νησιωτικό, τον θρακικό και τον ελλησπόντιο. Σταδιακά, ο στόλος έγινε αθηναϊκός και η Αθήνα διόριζε τους στρατηγούς και καθόριζε τις πολεμικές επιχειρήσεις. Το 454 π.Χ., έπειτα από πρόταση της Σάμου, το συμμαχικό ταμείο, με αποθέματα 1.800 ταλάντων, μεταφέρθηκε στην Αθήνα και κατατέθηκε στο ιερό της Αθηνάς, υπό τον απόλυτο έλεγχο των Αθηναίων.
Dictionary of Greek. 2013.